"Ακτινολογικός έλεγχος σκολίωσης με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων FLFS"

 

α) Εισαγωγικά

Το FSFL (Full Leg Full Spine) αποτελεί ένα πολύ χρήσιμο ψηφιακό εργαλείο στην απεικόνιση, με την κλασική ακτινολογία, της σκολίωσης, το οποίο δίνει τη δυνατότητα παραγωγής υψηλής ποιότητας ακτινολογικών εικόνων, εξαιρετικής ακρίβειας μετρήσεων και περαιτέρω ψηφιακών επεξεργασιών. Βελτιώνει την απόδοση ενός Εργαστηρίου Κλινικής Απεικόνισης και παρέχει εξαιρετική άνεση στην πραγματοποίηση του ελέγχου στον σκολιωτικό εξεταζόμενο

 Ως σκολίωση ορίζεται η τρισδιάστατη παραμόρφωση της Σ.Σ. που είτε εμφανίζεται κατά τη σκελετική ανάπτυξη του παιδιού με διάφορες μορφές (ιδιοπαθής), είτε είναι δευτεροπαθής, μετά από βλάβη κάποιου ή κάποιων σπονδύλων, με αποτέλεσμα την απώλεια της φυσιολογικής αρχιτεκτονικής της Σπονδυλικής Στήλης.

 β) Η συμβολή της Απεικόνισης στον Έλεγχο της Σκολίωσης

Παράλληλα με την κλινική εξέταση, η οποία αποτελεί και την κύρια μέθοδο ιατρικής προσέγγισης της σκολίωσης, η ιατρική απεικόνιση αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για την περαιτέρω αντιμετώπιση της κατάσταση αυτής και τον σχεδιασμό της αποθεραπείας. Κλασική Ακτινολογία, Υπολογιστική Τομογραφία και Μαγνητική Τομογραφία, χρησιμοποιούνται για την απεικόνιση σκολιωτικών ασθενών, με την κλασική ακτινολογία να κατέχει τον κυρίαρχο ρόλο στο screening των περιστατικών και την αρχική διαγνωστική προσέγγιση, αλλά και τον επανέλεγχο (follow up) των ασθενών.

Στην παρούσα ανάρτηση του radiologycommunity παρουσιάζεται η συμβολή της κλασικής ακτινολογίας στην απεικόνιση της σκολίωσης, κι δη η συμβολή της ψηφιακής ακτινολογίας και της δέσμης των ψηφιακών εργαλείων του FLFS, στην περαιτέρω μελέτη και εξαγωγή συμπερασμάτων για την πορεία και την θεραπευτική προσέγγιση της σκολίωσης από τους κλινικούς Ιατρούς.

 γ) Το Σύστημα FLFS (Full Leg Full Spine)

Βασικά Χαρακτηριστικά

1. Για τη δημιουργία DX-D F.L.F.S. λαμβάνονται χωριστές εικόνες σε μια αυτοματοποιημένη διαδικασία και μέσω της ακτινολογικής λυχνίας.

2. Οι εικόνες που λαμβάνουμε συρράβονται αυτόματα και δημιουργούν την F.L.F.S εικόνα. 3. Η συρραφή των εικόνων γίνεται μέσω των σημείων - χαρακτήρων στο πλέγμα συρραφής.

4.Η διαδικασία συρραφής είναι η ίδια τόσο στο όρθιο όσο και στο οριζόντιο σύστημα και η διόρθωση των εικόνων γίνεται βάση των ανατομικών πληροφοριών που καταχωρούμε.

5. Για ακριβείς μετρήσεις η DX-D F.L.F.S εικόνα είναι βαθμονομημένη με βάση τους εκτιμώμενους ακτινολογικούς παράγοντες μεγέθυνσης.

 Συνοδός Εξοπλισμός

1. Stand του DX FLFS

2. Λαβές στήριξης.

3α. Πτυσσόμενη βάση

3β. Αφαιρούμενο σκαλοπάτι.

4. Φρένο.

5.Κατακόρυφος χάρακας

6. Οριζόντιος χάρακας

7. Υποδοχείς για τη στερέωση του ιμάντα σταθεροποίησης.

8. Ζώνη ακινητοποίησης Εξεταζόμενων.

 

δ) Τοποθέτηση Εξεταζομένου 

1. Ο Εξεταζόμενος χρησιμοποιεί τις λαβές για να εξασφαλιστεί η σταθερότητα της θέσης.

2. Χρήση του ιμάντα σταθεροποίησης για ακινητοποίηση ή για την εφαρμογή συμπίεσης.

3. Ο Εξεταζόμενος θα πρέπει να στέκεται έναντι στο πλέγμα συρραφής (stitching grid), αλλά χωρίς να ακουμπάει σ’ αυτό.

 

ε) Ρυθμίσεις συστήματος

1. Ως «top» ορίζεται η ένδειξη του stand στο μέγιστο ύψος της ανατομικής περιοχής ενδιαφέροντος.

2. Ως «bottom» το αντίστοιχο κατώτερο.

3. Ως «Distance» η προβολική απόσταση όπως καταμετράται με τη βοήθεια του σχετικού οδηγού.

 

στ) Ποιοτικός έλεγχος

1. Η συρραφή βασίζεται στους δείκτες του πλέγματος συρραφής και οι διορθώσεις γίνονται με βάση τις ανατομικές πληροφορίες των εικόνων.

2. Ενδείξεις κίνησης του εξεταζόμενου(εάν ανιχνευθούν)

3. Ένδειξη ότι η αυτόματη συρραφή έχει γίνει με βάση το πλέγμα συρραφής

4. Ένδειξη για τη χειροκίνητη διόρθωση των επιμέρους εικόνων

5. Επιπλέον ρύθμιση της συρραφής των εικόνων(εάν απαιτείται)

6. Αποδοχή της εικόνας.

 

ζ) Ολοκλήρωση εξέτασης

1. Επιτρέπουμε στον εξεταζόμενο να κατέβει από το stand του DX-D F.L.F.S. ελευθερώνοντας τον και από τον ιμάντα σταθεροποίησης

2. Τοποθετούμε το τελευταίο σκαλοπάτι στήριξης σε θέση ανάκλησης

3. Ξεκλειδώνουμε τη βάση του DX-D F.L.F.S. από τη βάση ασφαλείας του δαπέδου.

4. Τοποθετούμε το stand στη θέση αποθήκευσης ενεργοποιώντας τα φρένα για την αποτροπή ακούσιων κινήσεων.

 

η) Περιορισμοί ασφάλειας

1. Τοποθέτηση και χρήση του συστήματος  από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό.

2. Προσοχή κατά τη χρήση του για να αποφεύγονται φθορές και τραυματισμοί.

3. Δε μετακινούμε ή τοποθετούμε το stand σε σημείο με κλίση μεγαλύτερη από 10°- κίνδυνος πρόκλησης βλάβης στον εξοπλισμό και κίνδυνος τραυματισμού για τον εξεταζόμενο και τον τεχνολόγο.

θ) Πλεονεκτήματα μεθόδου

1. Πλήρης απεικόνιση της Σ.Σ. σε μια ενοποιημένη εικόνα.

2. Σταθερή καμπύλη έκθεσης στις επιμέρους μοίρες της Σ.Σ.

3. Περιορισμός σφαλμάτων κίνησης. Ο εξεταζόμενος  ακινητοποιείται με τη χρήση ιμάντων.

4. Περιορισμός σφαλμάτων λόγω συνυπολογισμού της μεγέθυνσης.

5. Υψηλής ποιότητας ψηφιακές εικόνες.

6. Παλέτα ψηφιακών εργαλείων για την μετεπεξεργασία των εικόνων.

7. Ψηφιακή πραγματοποίηση και καταγραφή μετρήσεων.

8. Αποθήκευση – διανομή των επεξεργασμένων ψηφιακών εικόνων.

9. Πραγματοποίηση λήψεων Σ.Σ. υπό φόρτιση, αλλά και οριζόντια στο ακτινολογικό τραπέζι.

10. Χαμηλή δόση ακτινοβολίας.

 

ι) Μειονεκτήματα μεθόδου

1. Κόστος αγοράς συνοδού εξοπλισμού – λογισμικού.

2. Χρονική καθυστέρηση για την τοποθέτηση και απόσυρση εξοπλισμού.

3. Σε ορισμένα συστήματα δεν επιτρέπεται η χρήση του οριζόντιου τραπεζιού για FLFS

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία

-Piet Dewaele, et.al, Full-leg/full-spine image stitching: a new and accurate CR-based imaging technique, roceedings of SPIE - The International Society for Optical Engineering p3661, Jan 1999

-Caroline Ernst, et. al, Lowered dose full-spine radiography in pediatric patients with idiopathic scoliosis, European Spine Journal volume 27, pages1089–1095(2018)

-Weiss HR - Weiss HR. Scoliosis 2007, 2:19. PMID: 18163917. doi:10.1186/1748-7161-2-19., CC BY 2.0

-https://radiopaedia.org/articles/scoliosis-paap-view-1?lang=us