Ακτινολογικές Προβολές Οσφυϊκής Μοίρας ΣΣ

Ακτινολογικές Προβολές Οσφυϊκής Μοίρας ΣΣ

 - Προετοιμασία Εξεταζομένου.

Ζητάμε από τον εξεταζόμενο να αφαιρέσει τα ενδύματα και αξεσουάρ (ζώνες) από την περιοχή της ΟΜΣΣ, όπως επίσης και τυχόν σκουλαρίκια (από ομφαλό κτλ) .

Υποχρεωτικός ο περιορισμός του πεδίου ακτινοβόλησης με τη χρήση των διαφραγμάτων βάθους.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Τίθεται πάντοτε στις εξεταζόμενες αναπαραγωγικής ηλικίας, το ερώτημα για αποκλεισμό εγκυμοσύνης πριν την πραγματοποίηση της εξέτασης.

 

1. Προσθιοπίσθια προβολή Ο.Μ.Σ.Σ 

Τοποθέτηση

·      Ο Εξεταζόμενος τοποθετείται σε ύπτια θέση στο ακτινολογικό τραπέζι.

·      Το μέσο οβελιαίο επίπεδο του σώματός του είναι κάθετο στο ακτινολογικό τραπέζι (συνεπώς και στην κασέτα).

·      Τα χέρια τοποθετούνται εκατέρωθεν του σώματος ή πάνω στο στήθος.

·      Τα γόνατα τοποθετούνται σε κάμψη για να μειωθεί η λόρδωση της ΟΜΣΣ. 

ΠΡΟΣΟΧΗ! H προστασία των γονάδων εξετάζεται στις περιπτώσεις που οι γεννητικοί αδένες βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 5 εκατοστών από την κύρια δέσμη. Σε καμία περίπτωση η χρήση των προστατευτικών δεν πρέπει να αποκόπτει διαγνωστικές πληροφορίες ή να παρεμποδίζει την ορθή χρήση του ΑΕΕ (AEC). Δείτε πληροφορίες κάνοντας «κλικ» εδώ.

Επικέντρωση

Στο ύψος του τρίτου οσφυϊκού σπονδύλου περίπου στο μέσο της γραμμής που ενώνει τις λαγόνιες άκανθες (2.5 cm σε υπερσθενικούς και 4 cm σε ασθενικούς ασθενείς, πάνω από το επίπεδο των λαγόνιων ακρολοφιών ).

Αξιολόγηση

Χρήσιμη ακτινογραφία για τη μελέτη των οσφυϊκών σωμάτων, των μεσοσπονδυλικών διαρθρώσεων, των αυχένων, των τόξων, και των ακανθωδών και εγκάρσιων αποφύσεων.

·      Περιλαμβάνεται η περιοχή από τον Θ12 μέχρι και τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις.

·      Η ΟΜΣΣ να βρίσκεται στο μέσο της ακτινογραφίας.

·      Οι ψοϊτες μύες να διακρίνονται ευκρινώς.

·      Τα μεσοσπονδύλια διαστήματα να απεικονίζονται ευκρινώς.

·      Οι ιερολαγόνιες να είναι συμμετρικές και να ισαπέχουν από το κέντρο της ακτινογραφίας.

·      Οι ακανθώδεις αποφύσεις να προβάλλονται στο μέσο των σπονδυλικών σωμάτων.

 

 

2.Πλάγια προβολή οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης . 

Τοποθέτηση

·      Ο Εξεταζόμενος τοποθετείται σε πλάγια θέση στο ακτινολογικό τραπέζι.

·      Το μέσο οβελιαίο επίπεδο του σώματός του είναι παράλληλο στο ακτινολογικό τραπέζι (συνεπώς και στην κασέτα).

·      Τα χέρια τοποθετούνται σε μερική έκταση.

·      Τα γόνατα τοποθετούνται σε κάμψη για καλύτερη στήριξη του σώματος.

·      Αν χρειαστεί τοποθετούμε ακτινοδιαπερατό σπόγγο για τον ευθειασμό της Σπονδυλικής Στήλης.

Επικέντρωση:

·       Η λυχνία δεν έχει καμία κλίση (ορθογωνιακή προβολή)**

·       Επικεντρώνουμε περίπου 3 εκ. πάνω από τις λαγόνιες ακρολοφίες (στο ύψος του Ο3).

Εστιακή Απόσταση

·      1,15 m με χρήση Αντιδιαχυτικού Διαφράγματος.

Πεδίο Ακτινοβόλησης

·      Από το ύψος του Θ12 έως και τον Ι1, με τα πλαϊνά διαφράγματα να περιλαμβάνουν τα σώματα και τις ακανθώδεις αποφύσεις των Οσφυϊκών Σπονδύλων.

 

**Σε ασθενείς με μεγάλη λεκάνη απαιτείται κλίση της λυχνίας  5^ο – 8^ο ουρaία.

ΠΡΟΣΟΧΗ! H προστασία των γονάδων εξετάζεται στις περιπτώσεις που οι γεννητικοί αδένες βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 5 εκατοστών από την κύρια δέσμη. Σε καμία περίπτωση η χρήση των προστατευτικών δεν πρέπει να αποκόπτει διαγνωστικές πληροφορίες ή να παρεμποδίζει την ορθή χρήση του ΑΕΕ (AEC). Δείτε πληροφορίες κάνοντας «κλικ» εδώ.

Αξιολόγηση

Χρήσιμη ακτινογραφία για τη μελέτη των οσφυϊκών σωμάτων, των μεσοσπονδύλιων διαστημάτων, των ακανθωδών αποφύσεων, της οσφυοϊεράς άρθρωσης και των μεσοσπονδύλιων τρημάτων.

Κριτήρια σωστής ακτινογραφίας

·      Να περιλαμβάνεται η περιοχή από τον Θ12 μέχρι και τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις.

·      Η ΟΜΣΣ να βρίσκεται στο μέσο της ακτινογραφίας.

·      Τα όρια των σωμάτων κάθε σπονδύλου να επιπροβάλλονται.

·      Τα μεσοσπονδύλια διαστήματα να απεικονίζονται ανοικτά.

·      Να επιπροβάλλονται οι αυχένες και τα σπονδυλικά τρήματα κάθε σπονδύλου.

·      Να απεικονίζονται ακανθώδεις αποφύσεις.

 

ΠΡΟΣΟΧΗ! ΣΕ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΕΝΟ ΑΣΘΕΝΗ Η ΛΗΨΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΜΕ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΔΕΣΜΗ! 

 

3.Προσθια λοξή προβολή Ο.Μ.Σ.Σ 

Τοποθέτηση

Ο ασθενής τοποθετείται πρηνής και ακινητοποιείται υποστηριζόμενος με το βραχίονα και το λυγισμένο γόνατο της αφιστάμενης πλευράς. Εκατέρωθεν της ακανθώδους απόφυσης του Ο3 σημειώνονται δύο σημεία σε απόσταση 5 cm . Το σώμα του ασθενούς στρέφεται εναλλάξ δεξιά και αριστερά κατά 45⁰. Η ανυψωμένη  πλευρά ευθυγραμμίζεται με τον επιμήκη άξονα της κασέτας. Μεγάλη σημασία έχει η προστασία των γονάδων με τη τοποθέτηση μολύβδινης ποδιάς.

Επικέντρωση

Στο σημειωμένο σημείο της αφιστάμενης πλευράς.

Αξιολόγηση 

Χρήσιμη ακτινογραφία για τη μελέτη των αφιστάμενων μεσοσπονδυλικών διαρθρώσεων με τις αντίστοιχες αρθρικές επιφάνειες των άνω και κάτω αρθρικών αποφύσεων καθώς και το αφιστάμενο σπονδυλικό σώμα.

·      Περιλαμβάνεται ολόκληρη η περιοχή από τον Θ₁₂ μέχρι το Ι₂.

·      Οι αφιστάμενες μεσοσπονδυλικές διαρθρώσεις είναι ανοιχτές και οι ισθμοί προβάλουν στο κέντρο των σωμάτων των οσφυϊκών σπονδύλων . Το ρύγχος, το αυτί, ο λαιμός, το πόδι και το μάτι από τα σκυλάκια αναδεικνύονται ικανοποιητικά.

 

4. Οπίσθια λοξή προβολή Ο.Μ.Σ.Σ. 

Τοποθέτηση

Ο ασθενής βρίσκεται σε ύπτια κατακεκλιμμένη θέση με προσθιοπίσθια φορά των ακτίνων. Το σώμα του ασθενούς στρέφεται δεξιά και αριστερά εναλλάξ ώστε το στεφανιαίο επίπεδο του θώρακα να σχηματίζει γωνία 40⁰-45⁰και το στεφανιαίο επίπεδο της λεκάνης να σχηματίζει γωνία 55⁰-60⁰ με το τραπέζι .Η σπονδυλική στήλη του ασθενούς  ευθυγραμμίζεται με τον επιμήκη άξονα της κασέτας. Τέλος, πρέπει να γίνει προστασία των γονάδων.

Επικέντρωση

Στο τρίτο οσφυϊκό σπόνδυλο, λίγο ψηλότερα από τη λαγόνια ακρολοφία.

Αξιολόγηση

Χρήσιμη ακτινογραφία για τη μελέτη των προσκείμενων μεσοσπονδυλικών  διαρθρώσεων με τις αντίστοιχες αρθρικές επιφάνειες των άνω και κάτω αρθρικών αποφύσεων καθώς και το προσκείμενο σπονδυλικό τόξο.

·      Περιλαμβάνεται ολόκληρη η περιοχή από τον Θ₁₂ μέχρι τον Ι₂.

·      Οι προσκείμενες μεσοσπονδυλικές διαρθρώσεις είναι ανοιχτές και οι ισθμοί προβάλουν στο κέντρο των σωμάτων των οσφυϊκών σπονδύλων. Το ρύγχος, το αυτί, ο λαιμός, το πόδι και το μάτι από τα σκυλάκια αναδεικνύονται ικανοποιητικά.

  

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

-Bontrager Kenneth L., Lampignano John, Bontrager's Handbook of Radiographic Positioning and Techniques, Publisher: Mosby, Edition 8th, 2013

-Bushong S.: Radiologic Science for Technologists- Physics, Biology and Protection, 6th Edition, Mosby, St. Louis- U.S.A. 1997.

-Clark K.: Clark’ s Positioning in Radiography, tenth Edition, ILFORD, London 1979

-Lampignano John, Kendrick Leslie, Bontrager’s Textbook of Radiographic Positioning and Related Anatomy, Publisher: Mosby / Elsevier, Edition 9^th, 2017

-Meschan I.: Radiographic Positioning and Related Anatomy, W. B. Saunders Edition, U.S.A.1978

-Möller T.: Radiographic Anatomy, Thieme Medical Publications Inc., N. York 1992

-Sandstrom Staffan, The WHO manual of diagnostic imaging Radiographic Technique and Projections, World Health Organization 2003

-Wicke L.: Ακτινοανατομία- Φυσιολογικά Ευρήματα, Επιστημονικές Εκδόσεις «Γρ. Παρισιάνος», Αθήνα 1995.

-Αλειφερόπουλος Δ.: Οστά και Αρθρώσεις για Τεχνολόγους Ακτινολόγους, Ιατρικές εκδόσεις ΒΗΤΑ, Αθήνα 2000.

-Γαλανόπουλος Ν., Νηφόρος Ν., Στυλιαράς Λ.:  Βασική Ακτινολογία- Λήψεις, Ακτινοανατομία, Ακτινοδιαγνωστική, Επιστημονικές Εκδόσεις «Γρ. Παρισιάνος», Αθήνα. 

-Κουμαριανός Δ.: Ακτινογραφική Ανατομία και Προβολές - Οδηγός Μελέτης και ανασκόπησης, α’ Έκδοση, Αθήνα 1999.

-Κουμαριανός Δ.: Άτλας Ακτινολογικών προβολών και Ακτινοανατομίας, α’ Έκδοση, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1994.

-Κουμαριανός Δ.: Άτλας Ακτινολογικών προβολών, β’ Έκδοση, Τόμος 1ος και 2ος, Αθήνα 1999.

-Νασιόπουλος Κ, Οδηγός Ακτινολογικών Προβολών, Αθήνα 2008

-Παπαδόπουλος Λ.: Η Ακτινολογία και η Τεχνική της, Τόμος Α’, Εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1987.

-Στασινός Σ, Γεωργάκης Α, Οικονόμου Γ, Εργαστήριο Ακτινοτεχνολογίας, ΤΕΕ 2^ος κύκλος, Ειδικότητα Β. Ραδιολογίας, ΟΕΔΒ, Αθήνα 2007

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.