Πρωτόκολλο Απεικόνισης Θ.Μ.Σ.Σ. με μαγνητικό συντονισμό.

Πρωτόκολλο Απεικόνισης Θ.Μ.Σ.Σ. με μαγνητικό συντονισμό.

Η Μαγνητική Τομογραφία αποτελεί τη μέθοδο εκλογής για την απεικόνιση του ΚΝΣ, συνεπώς αποτελεί μία από τις βασικότερες τεχνικές για την απεικόνιση της Θ.Μ.Σ.Σ.

(για το πρωτόκολλο ΑΜΣΣ κάντε κλικ εδώ)

Η Μαγνητική Τομογραφία μπορεί να δώσει εξεζητημένες πληροφορίες όχι μόνο σε επίπεδο ανατομικής πληροφορίας (συμβατικές ακολουθίες), αλλά και σε επίπεδο λειτουργικότητας (ακολουθίες διάχυσης με και χωρίς τανυστή, κ.τ.λ.) ή μεταβολικού προφίλ (MR Φασματοσκοπία).

Από τη φύση της η Μαγνητική Τομογραφία ΔΕΝ απεικονίζει τον οστίτη ιστό. Συνεπώς και στην MRI ΘΜΣΣ δεν αναδεικνύεται ο οστίτης ιστός (ο φυσιολογικός οστίτης ιστός απεικονίζεται με κενό σήμα σε όλες τις ακολουθίες). Η Μαγνητική Τομογραφία αποτελεί μέθοδο εκλογής για την ανάδειξη και μελέτη του νωτιαίου μυελού, των μηνίγγων, των μεσοσπονδύλιων δίσκων αλλά και τον μαλακών μορίων της περιοχής. Επιπλέον αναδεικνύει με εξαιρετική ικανότητα βλάβες των σπονδύλων , όπως π.χ. οστικό οίδημα, χωροκατακτητικές εξεργασίες κτλ.

Όπως σε κάθε εφαρμογή Μαγνητικής Τομογραφίας, έτσι και στην απεικόνιση της ΘΜΣΣ, η εξέταση ξεκινά από την προετοιμασία του εξεταζομένου και την εφαρμογή των μέτρων ασφάλειας.

Μέτρα ασφάλειας –Προετοιμασία Εξεταζόμενου:

Αναλυτικές πληροφορίες για τα μέτρα ασφάλειας και για την προετοιμασία του εξεταζόμενου δείτε στην 1^η ανάρτηση αυτής της εκπαιδευτικής σειράς του www.radiologycommunity.gr κάνοντας «κλικ» εδώ.

Επιλογή πηνίου:

Για την πραγματοποίηση της μαγνητικής τομογραφία ΘΜΣΣ χρησιμοποιούμε πηνίο σπονδυλικής στήλης ή στα πιο σύγχρονα συστήματα τη βάση ενός head-neck πηνίου (για την απεικόνιση της ανώτερης της ΘΜΣΣ) και το posterior πηνίο που συνήθως είναι ενσωματωμένο στο τραπέζι του Τομογράφου.

Τοποθέτηση ασθενούς:

Ο εξεταζόμενος τοποθετείται σε ύπτια θέση (το κεφάλι πρώτα) με τον αυχένα τοποθετημένο στο κέντρο του πηνίου (head and neck base)*. Για τη μείωση των κινδύνων από τον ακουστικό θόρυβο, ο εξεταζόμενος προσαρμόζει στα αυτιά του ακουστικά και τοποθετούνται μαξιλάρια ακινητοποίησης, προκειμένου να ελαττώσουν την όποια κίνηση του ασθενούς. Ο Τεχνολόγος Ακτινολόγος δίνει στον ασθενή το κομβίο ηχητικής ειδοποίησης, επικεντρώνει στο μέσο της αυχενικής μοίρας, στο ύψος του θυρεοειδούς χόνδρου.

Χρησιμοποιείται μαξιλάρι που τοποθετείται κάτω από τα γόνατα για τον ευθειασμό της ΣΣ.

* Υπάρχουν δύο επιλογές στην επικέντρωση για την MRI ΘΜΣΣ: α) από την ΑΜΣΣ και β) από την ΟΜΣΣ, ώστε να μπορέσουμε να μετρήσουμε τους θωρακικούς σπονδύλους σωστά. Η μέτρηση από την ΑΜΣΣ είναι πιο ασφαλής, γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχει ιεροποίηση του Ο5 ή οσφυοποίηση του Ι1, με αποτέλεσμα να μην γίνει σωστά η μέτρηση των σπονδύλων.

Πρωτόκολλο Απεικόνισης:

* Το βασικό πρωτόκολλο απεικόνισης της Θ.Μ.Σ.Σ. περιλαμβάνει:

- Τοπόγραμμα 3 επιπέδων

- T2 και T1 TSE βαρύτητας εικόνες σε οβελιαίο προσανατολισμό.

- Τ2 και Τ1 TSE βαρύτητας εικόνες σε εγκάρσιο προσανατολισμό.

* Σε περιπτώσεις κάκωσης (τροχαία ατυχήματα, πτώσεις κ.τ.λ.) ή σε εξεταζόμενου με ιστορικό κακοήθειας το πρωτόκολλο εμπλουτίζεται και με μια T2 STIR βαρύτητας ακολουθία, συνήθως σε οβελιαίο προσανατολισμό.

* Σε περιπτώσεις ογκόμορφων βλαβών ή περιπτώσεις υποψίας ισχαιμίας ΚΝΣ λαμβάνονται και ακολουθίες διάχυσης (DWI) ή ακολουθίες διάχυσης με τανυστή (DTI), συνήθως σε εγκάρσιο επίπεδο, το οποίο διευκολύνει τον εντοπισμό περιοχών με περιορισμό της διάχυσης, όπως π.χ. σε περιπτώσεις ισχαιμικού επεισοδίου.

* Ακολουθίες σε μετωπιαίο προσανατολισμό, στην μελέτη της Θ.Μ.Σ.Σ. δεν είναι συνήθως χρηστικές, ακόμη και σε περιπτώσεις με μεγάλο βαθμό σκολίωσης. Εν τούτοις αν κριθούν απαραίτητες σχεδιάζονται σε Τ2 χρόνου βαρύτητας ακολουθίες. Εν προκειμένω ιδανική είναι η χρήση τεχνικής DIXON, ώστε με μία σάρωση ανά χρόνο βαρύτητα να έχουμε εικόνες με και χωρίς το σήμα του λίπους, εικόνες σε φάση ή εκτός φάσης, με καταστολή του σήματος του νερού κτλ.

* Σε περιπτώσεις αναζήτησης αιμορραγιών χρησιμοποιούνται ακολουθίες βαρύτητας Τ2 FFE ή SWIp σε εγκάρσιο προσανατολισμό.

Σχεδιασμός  Ακολουθιών:

α) Σχεδιάζουμε το οβελιαίο επίπεδο χρησιμοποιώντας το εγκάρσιο και το μετωπιαίο. Προσέχουμε ο σχεδιασμός να είναι τέτοιος ώστε στο μεν εγκάρσιο επίπεδο η μέση γραμμή του πακέτου να είναι παράλληλη με τις ακανθώδεις αποφύσεις των σπονδύλων, στο δε μετωπιαίο η μέση γραμμή να τέμνει στο μέσο τον νωτιαίο μυελό και να είναι παράλληλη με αυτόν και κάθετη στο επίπεδο των μεσοσπονδύλιων δίσκων και των σπονδυλικών σωμάτων. Χρησιμοποιούνται rest για τον περιορισμό των ψευδοεικόνων από τους πνεύμονες (αναπνευστικά artifact) και την καρδιά.

β) Σχεδιάζουμε το εγκάρσιο επίπεδο χρησιμοποιώντας το οβελιαίο και το μετωπιαίο. Προσέχουμε ο σχεδιασμός να είναι τέτοιος ώστε στο μεν οβελιαίο επίπεδο η μέση γραμμή του πακέτου να είναι κάθετη στον νωτιαίο μυελό, στο δε μετωπιαίο η μέση γραμμή να τέμνει στο μέσο τον νωτιαίο μυελό και να είναι κάθετη με αυτόν και παράλληλη στο επίπεδο των μεσοσπονδύλιων δίσκων και των σπονδυλικών σωμάτων.

Χρησιμοποιούνται rest για τον περιορισμό των ψευδοεικόνων από τους πνεύμονες (αναπνευστικά artifact) και την καρδιά.

γ) Σχεδιάζουμε το μετωπιαίο επίπεδο χρησιμοποιώντας το εγκάρσιο και το οβελιαίο. Προσέχουμε ο σχεδιασμός να είναι τέτοιος ώστε στο μεν εγκάρσιο επίπεδο η μέση γραμμή του πακέτου να διέρχεται από τους αυχένες των σπονδύλων, στο δε οβελιαίο η μέση γραμμή να είναι παράλληλη με τον νωτιαίο μυελό.

Ακολουθεί ενδεικτικός τρόπος προσδιορισμού της αρίθμησης των σπονδύλων ΘΜΣΣ

Ακολουθούν ενδεικτικές παράμετροι των ακολουθιών που χρησιμοποιούνται στην MRI ΘΜΣΣ σε τομογράφους υψηλού πεδίου.

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία:

-Westbrook C., Handbook of MRI Technique, Blackwell Science, ²1999

-Κουμαριανός Δ., Μαγνητική Τομογραφία: Από τις βασικές Αρχές στην Κλινική Πράξη, Εκδ. Ζεβελεκάκη, Αθήνα 2013.

-Westbrook C., Kaut Roth C, Talbot J, Η Μαγνητική Τομογραφία στην πράξη, Ελληνική Επιμέλεια Κεχαγιάς Δ, Συργιαμιώτης Β, Δούση Μ, Καραβασίλης Ε, Εκδ. Παρισιάνος, 2019

-Χρυσικόπουλος Χ, Μαγνητική Τομογραφία: Φυσική και Ερμηνεία Εικόνας, Εκδ. Λίτσας, 2011

-Καραντάνας Α, Μαγνητική Τομογραφία: Φυσικές Αρχές – Ερμηνεία της Εικόνας, Εκδ. Βήτα, Ανατύπωση 2002

-Mamourian Α, PRACTICAL MR PHYSICS. AND CASE FILE OF MR ARTIFACTS AND PITFALLS, Oxford 2010

-GovindChavhan, Βασικές αρχές Μαγνητικής Τομογραφίας, (μτφρ. Καρακόζογλου Α, -Κούσκουρας Κ), Εκδόσεις Ροτόντα, 2003.

-Berquist T.: M.R.I. of Muscoloskeletal System, 3rd Edition, Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia 1996.