Βασικός ακτινολογικός έλεγχος Θωρακικής Μοίρας Σπονδυλικής Στήλης

Βασικός Ακτινολογικός Έλεγχος ΘΜΣΣ

 Α) Προετοιμασία Εξεταζομένου.

Ζητάμε από τον εξεταζόμενο να αφαιρέσει όλα τα κοσμήματα και τα ενδύματα από την περιοχή του Θώρακα, όπως επίσης και τυχόν piercing ή αλυσίδες.

Λήψη μέτρων ακτινοπροστασίας για τις γονάδες. Σε κορίτσια εφηβικής – μετ’ εφηβικής ηλικίας θα μπορούσε να εφαρμοστούν μέτρα ακτινοπροστασίας για τους μαστούς (σκίαστρα σε κάθε μαστό ξεχωριστά).

(πηγή: https://www.orthopt.org/uploads/content_files/files/Scoliosis.pdf)

Υποχρεωτικός ο περιορισμός του πεδίου ακτινοβόλησης με τη χρήση των διαφραγμάτων βάθους.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Τίθεται πάντοτε στις εξεταζόμενες αναπαραγωγικής ηλικίας, το ερώτημα για αποκλεισμό εγκυμοσύνης πριν την πραγματοποίηση της εξέτασης.

Όσες από τις παρακάτω προβολές ΔΕΝ πρέπει να εφαρμόζονται σε περιπτώσεις κάκωσης ΘΜΣΣ, όταν οι ασθενείς αυτοί προσκομίζονται στο Ακτινολογικό Εργαστήριο σε φορείο, θα σημαίνονται με ειδικό διακριτικό.

1.Προσθιοπίσθια προβολή Θ.Μ.Σ.Σ .

1.α) Τοποθέτηση

Ο ασθενής τοποθετείται σε ύπτια κατακεκλιμμένη θέση*. Για τη μείωση της θωρακικής κύφωσης το κεφάλι ανασηκώνεται ελαφρά. Τα χέρια του ασθενούς τοποθετούνται παράλληλα με το σώμα του ασθενούς .Οι ώμοι και οι πρόσθιες άνω λαγόνιες άκανθες ακινητοποιούνται ώστε να ισαπέχουν από το τραπέζι. Η λήψη πρέπει να γίνει σε πλήρη εκπνοή για την επίτευξη ισορροπημένης πυκνότητας.

* Σε περίπτωση μη τραυματισμένου ασθενή η εξέταση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε όρθια θέση.

1.β) Επικέντρωση

Μεταξύ του έκτου και του έβδομου θωρακικού σπονδύλου περίπου 6-7 cm κάτω από την εντομή του στέρνου, δηλαδή μεταξύ στερνικής γωνίας και ξιφοειδούς απόφυσης.

1.γ) Αξιολόγηση

Χρήσιμη ακτινογραφία για την κατά μέτωπο μελέτη των θωρακικών σπονδύλων.

·                     Περιλαμβάνονται όλοι οι θωρακικοί σπόνδυλοι με τον Θ₇ στο κέντρο της ακτινογραφίας.

·                     Οι ακανθώδεις αποφύσεις αναδεικνύονται στο μέσο του σώματος και οι μίσχοι είναι συμμετρικοί .Οι στερνοκλειδικές αρθρώσεις είναι συμμετρικές.

·                     Όλοι οι θωρακικοί σπόνδυλοι αναδεικνύονται με σχετικά ισορροπημένη πυκνότητα.

·                     Οι μεσοσπονδύλιοι αρθρικοί χώροι είναι ανοιχτοί.

2.Πλάγια προβολή Θ.Μ.Σ.Σ.

2.α) Τοποθέτηση

Ο ασθενής βρίσκεται σε όρθια** ή πλάγια κατακεκλιμένη θέση, με τα χέρια σηκωμένα και διπλωμένα πάνω από το κεφάλι. Το βάρος κατανέμεται εξίσου στα κάτω άκρα και το οπίσθιο μέρος του θώρακα επικεντρώνεται στη μέση γραμμή του ορθοστάτη. Η λήψη πρέπει να γίνει είτε σε πλήρη εισπνοή για να κατέβει το διάφραγμα όσο το δυνατόν χαμηλότερα είτε με μεγάλο χρόνο έκθεσης για να ασαφοποιηθούν οι πλευρές και οι πνεύμονες και να απεικονιστούν οι κατώτεροι θωρακικοί σπόνδυλοι σε περίπτωση αδυναμίας του ασθενούς να πάρει βαθιά ανάσα .Κατά την διάρκεια της έκθεσης ο ασθενής πρέπει να αναπνέει ήρεμα.

** Η όρθια θέση αποφεύγεται σε τραυματισμένους ασθενής.

2.β) Επικέντρωση

Μεταξύ του έκτου και του έβδομου θωρακικού σπονδύλου περίπου στη μέση της μασχάλης  με την κεντρική ακτίνα κάθετη στον επιμήκη άξονα των θωρακικών σπονδύλων (συνήθως απαιτείται μια κλίση 5⁰ κεφαλικά σε γυναίκες και 10⁰ κεφαλικά στους άντρες επειδή έχουν φαρδύτερους ώμους ).

2.γ) Αξιολόγηση

Χρήσιμη ακτινογραφία για τη μελέτη των σωμάτων των σπονδύλων Θ3-Θ12, των μεσοσπονδύλιων αρθρικών διαστημάτων και των μεσοσπονδύλιων τρημάτων.

·                     Περιλαμβάνονται οι σπόνδυλοι Θ3-Ο1 στο κέντρο της ακτινογραφίας.

·                     Τα μεσοσπονδύλια τρήματα αναδεικνύονται ανοιχτά και οι οπίσθιες επιφάνειες κάθε σπονδυλικού σώματος συμπροβάλλονται.

·                     Οι μεσοσπονδύλιοι αρθρικοί χώροι είναι ανοιχτοί.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

-Bontrager Kenneth L., Lampignano John, Bontrager's Handbook of Radiographic Positioning and Techniques, Publisher: Mosby, Edition 8th, 2013

-Bushong S.: Radiologic Science for Technologists- Physics, Biology and Protection, 6th Edition, Mosby, St. Louis- U.S.A. 1997.

-Clark K.: Clark’ s Positioning in Radiography, tenth Edition, ILFORD, London 1979

-Lampignano John, Kendrick Leslie, Bontrager’s Textbook of Radiographic Positioning and Related Anatomy, Publisher: Mosby / Elsevier, Edition 9^th, 2017

-Meschan I.: Radiographic Positioning and Related Anatomy, W. B. Saunders Edition, U.S.A.1978

-Möller T.: Radiographic Anatomy, Thieme Medical Publications Inc., N. York 1992

-Sandstrom Staffan, The WHO manual of diagnostic imaging Radiographic Technique and Projections, World Health Organization 2003

-Wicke L.: Ακτινοανατομία- Φυσιολογικά Ευρήματα, Επιστημονικές Εκδόσεις «Γρ. Παρισιάνος», Αθήνα 1995.

-Αλειφερόπουλος Δ.: Οστά και Αρθρώσεις για Τεχνολόγους Ακτινολόγους, Ιατρικές εκδόσεις ΒΗΤΑ, Αθήνα 2000.

-Γαλανόπουλος Ν., Νηφόρος Ν., Στυλιαράς Λ.:  Βασική Ακτινολογία- Λήψεις, Ακτινοανατομία, Ακτινοδιαγνωστική, Επιστημονικές Εκδόσεις «Γρ. Παρισιάνος», Αθήνα. 

-Κουμαριανός Δ.: Ακτινογραφική Ανατομία και Προβολές - Οδηγός Μελέτης και ανασκόπησης, α’ Έκδοση, Αθήνα 1999.

-Κουμαριανός Δ.: Άτλας Ακτινολογικών προβολών και Ακτινοανατομίας, α’ Έκδοση, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1994.

-Κουμαριανός Δ.: Άτλας Ακτινολογικών προβολών, β’ Έκδοση, Τόμος 1ος και 2ος, Αθήνα 1999.

-Νασιόπουλος Κ, Οδηγός Ακτινολογικών Προβολών, Αθήνα 2008

-Παπαδόπουλος Λ.: Η Ακτινολογία και η Τεχνική της, Τόμος Α’, Εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1987.

-Στασινός Σ, Γεωργάκης Α, Οικονόμου Γ, Εργαστήριο Ακτινοτεχνολογίας, ΤΕΕ 2^ος κύκλος, Ειδικότητα Β. Ραδιολογίας, ΟΕΔΒ, Αθήνα 2007

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.